Olih : Pande
Kadek Juliana
“Kukuruyukkkk.....
Kukuruyukkkk.....”
Jam 5
ngedaslemah siapé ibuk ia bangun kepupungan matané ngicir sambilanga pules
setengah mateng. Untul-untul tendas manuké nyiriang ia enu kiap di pedemané,
matengger di carang punyan buluané ba duur. Mirib yen sing mula tuah swadarmané
ngaruyuk ngadaslemah nundun saisin jagaté, bisa-bisa ngekoh siapé bangun
ngedaslemah nyelap makruyuk doén, lakar ngenehang magaé ngalih pipis masih ia
tusing, ngitungang lakar masuk masekolah masih tusing. Ngalih amah ia aluh,
tinggal ngékéh di pekarangan gustiné suba sing kuangan amah, buina sabilang
semengan ia suba kasambehin baas, jagung, dikénkéné gabah ia maan.
Kukuruyukan
siapé pinaka alarm, tetenger nundén
para janané bangun nglaksanayang swadarmané soang-soang. Kedis-kedis masih pada
bangun, ibuk ia manguci di carang kayuné, ngawénang semengé bungah di kuping.
Katimpalin Sang Surya endag kangin, sinarné ngangetin awak lan sakancan daging
jagaté. Angin ngasir-sir tis pisan, oksigen bersih kedas ngebekin jagat ané
sida ngawénang awaké sehat seger oger. Sajan di Désa, makejang enu sarwa alami.
Semengé ento
Mén Sari suba bangun ngadebras, ngojog bélong samping lédengé nyemak cédok laut
masugi tur répot mataki-taki. Kurenan ipuné, Pan Sari kantun ngalingus ring
pasaréané, mapan tau tekén kondén ja jam ipuné bangun. Ring papinehné Pan Sari,
“Bangun semengan, ka peken, nyakan, mabersih-bersih, ento tuah geginan
luh-luhé! Ngudiang iraga bareng ngaduk-aduk.” Punika mawinan ngancan nyajaan
médét tur nglangseg saputné ngelanturang masaré buin akinyukan.
“Luh, Luh,
Luh Sari..! Bangunang ragané Luh! Nyampat malu, pélin umahé, to tain siapé
macolcol di kramiké! Mémé lakar ka peken malu meli darang nasi, to baasé suba
memem, ingetang pulang ke ciblukané!”
Makelo Mén
Sari ngantosang pesautné Luh Sari, konén masih Iluh nyautin. Lantas jagjagina
Iluh Sari ka kamarné. Dapetanga Luh Sari enu sirep lelep magulung saput.
“Mimih dewa
ratuuu..., naké bajang nu malilit saput kali jani! Bangun Luh, bangun! Mémé kar
ka peken, ingetang geginan Iluhé! Awak luh bajang kéné bedunné bangun, ratu
batara, bin pidan ngelah kurenan sing lek atiné ajak matua jak kurenan!
Bangunnn..., gaénang I Bapa kopi pada!”
“Aduh, mémé
jeg uyut..! Nu kiap tawang..! Buina sedeng jaena ipiané puk, ngulgul gén mémé!
Ilang ba ipian tiangé! Nah ka peken ja, binsep tiang nyampat, maresik jumah!”.
Ngarenggeng Luh Sari sambilanga ngalingus ngelut galeng guling.
“Né mara ja
Luh bedu! Kéné malesé, nyén kar nganggoang!”. Mén Sari bangun laut maid saputné
Luh Sari, lantas pesu mapan lakar ka peken.
Sapeninggal
Mén Sari ka peken, Luh Sari enu masih ipun masaré malingkuh masaput anget. Pan
Sari bangun uyun-uyun bangun mapan ningeh uyut munyin kurenan ipuné, laut nuju
ka paon lakar ngalih yéh anget lakar anggona masugi. Dapetanga di paon enu
puyung sing ada apa.
“Beh, Iluh
nyajaang pesan, amonto oraina tekén méméné, sing masih ia bangun, jeg ngawai
kéné gén panaké bajang! Ah, mirib ia kenyel megaé, dibi sanja teka suba peteng,
layu sayu kéto kaludan muané lebian kenyel magaé misi sor-sor AC koné di
kantorné. Nah baang ba ia masaré, pagelané gen suba nyemak gaéné semengan
jumah!,” keto Pan Sari ngarenggeng pedidiana di paon.
Ditu lantas
Pan Sari ibuk di paon padidiana nyakan, ngaé yéh anget, laut ngaé kopi. Suud
ngopi, Pan Sari Nglanturang nyampatang umahné neked ka pakarangané tur ngepélin
keramik baléné. Suwud kéto nglanjut Pan Sari nektek dagdag ané aliha dibiné di
carik, lakar anggona maman céléng.
Galahé suba
jam tengah pitu, dundunina Luh Sari tekén Bapané satondén méméné teka uli
peken. Apang tusing pianakné kena opak uling méméné. Nak kasujatiané, Pan Sari
sanget pesan sayang teken pianakné, apa buin Luh Sari pianak tunggal. Arepangan
pesan ia lakar maan anak muani ané enyak nyentana kemu.
“Yén baang
ia nyemak gaé kéné, soroh daki, nyanan sosod kajegégan panaké, sing ya ada nak
ngugu nyen ia lakar ngalih sentana. Yén suba ia jegeg moleh, sinah aluh lakar
maan nak muani. Abedi gén ngaraos, nak muani bisa nutug. Apa buin cara janiné
Iluh suba magaé cager di Badung, sinah suba liu ada nemenin,” kéto papinehné
Pan Sari. Jeg malénan pesan ajak paminehné Mén Sari. Mén Sari sing taén lakar
nuntut pinakné ngalih sentana, mapan ia nawang enu ngelah kapatutan ané lakar
gelantingina tur nyidaang nyeledii pianakné jumah uli keponakané, pianak adinné
Pan Sari.
“Luh, bangun
Luh! Suba jam tengah pitu, binsep i mémé teka, bangunang awaké pang sing kena
opak ling i mémé, bangun...!”
“Nah Pa,
jani yang bangun! Duh kiap sajan matan tiangé, awak sakit ngarepet, kenyel san
magaé majujuk terus.”
“Luh
sujatiné, Iluh megaé apa di kota, dadi jeg megedi semengan teka peteng terus?
Jam tengah kutus suba makaad, mulih jam dasa, jam solas, cara dibi jam tengah
roras peteng mara mulih?,” Pan Sari nyekenang matakon unduk gaéné Luh Sari di
Badung, mapan sing pesan taén Luh Sari nyak ngoraang indik geginan ipuné di
kota.
“Ah, Bapa
melid ja matakon, suba oraang tiang dua geginan tiange di kota, semengan dadi
kasir di apotik, soré dadi asisten di tempat prakték dokter. Dadine jam mulihné
sing pasti! Sing kéto ija alih pipis pang liu pa?! Jeg bengkung ja Bapa né! Ah,
tiang lakar manjus malu, imang megaé!,” Luh Sari laut ngadebras bangun masebeng
munju mara takonina ajak Bapané.
“Oh, nah,
nah Luh! Mu ba manjus malu. Ba ja Luh kar luas megaé! Bapa matakon nak ulian
nyapnyap ngajak padéwékan Luhé bajang! To minum malu téhé di paon, ba gaénang
Bapa mara, pang sing enggalan nyem!”
Luh Sari
lantas ka paon nyemak téh tur ngelingus nénténg gelas laut negak di balé delod.
Mara maan telung gerosan téhé kasiup baan Luh sari, saget ia ukék-ukék nagih
ngutah. Mara seledétina kin Pan sari, nyaruang ia buin nyiup tehé. Binsepané sagét
Hp-né mamunyi krang-kring di kamarné. Handphoné i-Phone 4S grééss, keluaran
terbaru kajemak, sréétt...!
“Hello,
siapa ini? Nomornya belum kesave nieh? Ohh, Bapak! Ah, kaén tiang sira, terus
nomor baru manten. Ngih pak, ngih! Malih jebes tiang merika. Ngih, dibi jam
tengah roras wawu tiang teked jumah, duh kenyel sajan pak. Sakit awak tiangé
makejang, Bapak bes gemes toh..! Oh, ngih..! Iiihh, nakal né...! Kija malih
jebos? Nusa Dua? Aaahh.. hotel mudah nika buin? Oh enggak, kadén tiang nak ditu
buin! Hemm.. pak sing kenyel? Bes mara dibi né..?? Biiihh.., Buda Wagé Buda
Kliwon tiang jani pak! Keneh gedé nanging bayuné won! Pak wénten doping? Ngih
pun ja kéto. Malih jebes ngih.., jantos naé.., daa.. muahh..!”
Bih mesra
sada manying Luh Sari ngorta di HP, prajani kenyir-kenyir ia laut nyemak anduk
gébras malaib ka kamar mandi. Teked di kamar mandi mara ukana ia manjus, buin
ia ukék-ukék sing karuan.
Pan Sari
iseng ngintipin pianakné uli nelpon lan tingkahné di kamar mandi uling tuniané,
bayuné jelék sajan. Curiga tekéning tingkah polah pianakné, nanging tusing bani
ngeplagang kecurigaané.
“Ah,
boya-boya kat kenehang, sing dadi koné iraga negatif thinking, apa buin ajak
pianak pedidi. Ia nak megaé beneh-beneh di kota. Megaé naduanin, sinah suba
gajihné gedé, pantes ba nyidaang ia ngenjuin iraga pipis anggon masuntik,
kulkas belianga, TV belianga, Isin umah séhina ajak ia, kadirasa nagih motor
bin abesik jeg prajani belianga ajak pianaké. Nah dumogi ja makejang ento asil
ulian ia magaé melah-melah di kota.”
Jam pitu Mén
Sari suba teked jumahné. Bih, magrenotan ia ngaba beblanjaan uling peken. “Om
swastyastu, bli tiang teka...”
“Om
Swastyastu, béh magrénotan kurenané teka uling peken! Apa doén kebeli to méméné?
Jeg akranjang mablanja, buin misi néngténg!”
“Ah,
beblanjaan sesai ja, paek rainan pada, pang acepok meli, mumpung ada kulkas
jumah toh! Né pesenané iluh, bli! Dibi ia mapét meli jaja laklak ajak batun
bedil, meled pesan koné ajak jaja Bali. Né rujak kuah pindang pada tagia.
Paling tiang ngalin dagangné, semeng-semeng ija ya ada dagang rujak. Jeg pang
beliang koné. Makané tiang ba tengaian mara mulih. Né bubuh beliné, ajeng malu
satondéné ka carik.”
“Ija méméné
maan pipis jeg misi meli prabotan liu pesan?”
“Yéh, to
suba ibi Iluh ngemaang tiang pipis ayuta, oraina melanjaang nelahang jak Iluh!
Ba ja kablanjaang makejang pipisné. Men Iluh ija?”
“Béh, pantes
lén san kenyeman nyainé teka ling peken, gantes sajan nyai tuni luas ka peken.
To Iluh nu manjus ia!”
Lantas ditu
di balé dangin Pan Sari ajak Mén Sari negak padaduanan sambilanga naar bubuh
kaimbuhin kopi lan jaja Bali. Pah, motah kena panyemeng jani Pan Sari satondén
ngojog ka carik.
Luh sari
makamen anduk teka malaib uling kamar mandi ngojog kamarné. Sing makelo sagét
suba jegeg nyelolét pesu uling kamarné ngojog mémé bapanné di Balé Dangin
sedeng naar bubuh.
“Mé, maan
pesenan tiangé?”
“Né apa luh,
genep makejang!”
Bih, liang bayuné
Luh Sari nepukin rujak kuah pindang, encol nyemak wadah rujaké. Mih,
klinyam-klinyem padidina naar rujak, sing ja telah ndén rujakné sagét nyemak
jaja, makadua limané magemelan. Mémé Bapané kanti eran nepukin tingkah polah
pianakné madaar buka kéto. Sakewala jaja, rujak, lan bubuhé tuah ajenga
abedik-abedik kin Luh Sari. Disubané parikramané di Balé Dangin suba suud, Luh
Sari lantas mapamit ngajak reramané luas magaé.
Greeng...!
Motor Vario baru magereng. Motoré ené mara duang minggu belina ajak Luh Sari,
DP-né kutus juta, sisané ngrédit. Koné suud maan bonus uling bosné mapan
pegaéné memuaskan nilaina. Yadiastun Luh Sari mara magaé enem bulan, sanget
suba ia membantu ekonomi keluargané jumah. Ento mawinan liang pesan bayuné Pan
sari ajak Mén sari. Bangga ngelah panak bajang aukud, suba nyidaang nulungin
reramané.
Gelisin
satua énggal, galahé suba tengai, sawatara jam tengah satu. Pan Sari mara teka
uling carik nyemrot padang sisin pamulaan bawangné ané sedeng gadang-gadang
kembang. Mén Sari suba masih suud nyalanang parikramané di paon tur enu nanding
banten saiban doén. Ditu lantas kaukina ané muani oraina madaar.
“Bli, madaar
malu, to makejang suba sayaga di paon, tiang nu mabanten saiban malu!”
“Nah
méméné..! Bli kar nyelédér malu néh, sambilang mabalih TV. Kenyel sajaan, kebus
baang di carik. Kuner-kuneran matané bana. Baang malu bli mebahan, tis asané
baléné suba makramik kéné.”
Pan Sari
baan kenyelné, nyeriep ipun di tongosné mabahan di ambén Balé Danginé. Kanti
suud Mén Sari mabanten saiban, tepukina kurenané enu masih masaré, éncol Mén
Sari nyemakang nasi tur nyeduhang kurenané kopi, laut ngojog ka Balé Dangin.
Dapetanga Pan Sari geris-geris masaré tur TV-né idup padidiana tusing ada
mabalih.
“Bli, bangun
bli, madaar malu! Né kopiné pada!”
“Ah, mara
bli maan nyerepjep, méméné sagét nundun! Acara berita siang di TV-né suba
mulai? Kadung kat pules, sing tepuk lintas peristiwa di Bali nyén!”
“Bli ba
pabalihané amonto-montoan gén, yen sing berita kriminal, pasti ba politik!
Ngawai kéto! Tengai to, peteng to! Tiang mabalih sinetron sing taén nyidaang,
tetep chanel TV berita gen alih beli! Sinétron Tukang Haji Naik Bubur terus
keléwatan gén bana!”
“Ahh, awag
nyai ngeplakang bibih! Ngorang Tukang Bubur Naik Haji gén mabading ban nyai!
Sinétron jani isiné liunan penyebaran agama tertentu gén, siaran TV jani sing
berimbang! Males bli mabalih sinetron-sinetron cara janiné!”
“Men sing
ada pilihan siaran né lén toh.., makejang TV-né nyiarang soroh misi religi!
Agama besik to gén! Engkénang sing pebalih men?”
“To sanget
runguang né! Adénan berita pabalih! Cén nasiné Luh? Mai barengan madaar...!”
“Nah, né
suba barengan! To.. to.. ané antosang beli suba mulai...!”
TV : LINTAS
PERISTIWA – Pagi ini Satpol PP Kabupaten Badung melakukan razia hotel dan penginapan
di sekitaran Nusa Dua. Dari hasil razia, 5 hotel kerap digunakan masyarakat,
oknum pejabat, dan PNS untuk melakukan tindakan mesum dan perselingkuhan di
jam-jam kerja. Dari operasi tersebut, dijaring 2 pasangan mesum di bawah umur
dan 4 pasangan selingkuh di satu hotel yang sama. Salah satu di antaranya
adalah seorang dokter yang bertugas di salah satu rumah sakit di Denpasar
dengan karyawan di apotik miliknya. Pasangan ini ditangkap karena tidak dapat
memperlihatkan bukti surat nikah. Ditemukan pula di dalam kamar berbagai macam
obat kuat yang dibawa sang dokter. Sampai berita ini diturunkan, keenam
pasangan selingkuh ini masih diperiksa di kantor Satpol PP Badung.
“Méméné...,
adi asananga tawang ané luh majaket Barak to nah?”
“Ae bli,
asananga Iluh to adi nah?”
“Mimih ratu!
Panaké Luh sari to..! Ngenah di TV-né ia méméné! Ratu Batara...! Pianaké to méméné..!
Ya ba to, ratu nekep mua panaké Iluh di TV! Kena razia koné ia! Ngudyang ja
iluh ditu? Nak ngoraang megaé ia, ngudyang ia di hotel méméné??? Ratuu...
dewa..!!”
Nadak sara
piring nasi di limané Mén Sari ulung magedambyang di keramiké! Mabrarakan nasi
lan belahan piringé tur natunin limané Mén Sari. Tan karasa yéh peningalan Pan
Sari lan Mén Sari suba melusin jelinjingan peningalané. Ngembeng-ngembeng yéh
matané ajaka dua. Mén Sari mamongol tan pasuara nang aketélan nepukin pianakné
koné matangkep ulian selingkuh di hotel ajaka bosné.
“Méméné,
méméné, sing ngipi iraga né méméné..?? Duh nyetang beli suba, ada né sing beneh
ling pianaké! Mara megaé nem bulan, buina tuah dadi kasir, suba nyidaang meli
magenepan. Yén kenehang akuda san gajih kasiré? Béh, dong nyambil kasiré dadi
kasur méméné..!!,” ngeling sigsigan Pan Sari ngelut kurenan ipuné kasedihan
ajaka dadua.
“Tuni bli
nak ningeh Luh Sari telpona, nak mesra sajan tabuh raosné. Kadén beli ajak
tunangané, kwala makaukan Bapak ajaka né di telpon to. Nak maan ngoraang ke
Nusa Dua. Dewa ratu.....! hiks..hiks... dong dadi kasur bosné panaké méméné!”
Sebet sedih
naké tua padaduanan ngenehang kénkén ja nasib pianakné. Kondén buin ngenehang
lek ati ajak brayané di sisi, nuju kemu mai sinah suba liu patakon brayané
unduké ené.
Ajaka dadua
sedih magelut nyelélég di saka baléné, ngeling sigsigan, sebet, sedih, pedih
rasané buka témblah yéh tabia apaso. Kanti sanjané ngaliwat, sawetara galah
kutus peteng, madingean munyin montor di wangan umahné Pan Sari. Ditu lantas
nagtug tangkahné Pan Sari ajak Mén Sari, ngenehang mirib Luh Sari né teka.
“Om
Swastyastu,” munyin anak muani samar-samar uli di angkul-angkul umahné
dingehanga kin Pan Sari.
“Om
Swastyastu, sira nika ngih?,” laut anaké ento macelep mulian ajaka dadua awakné
gedé-gedé ganggas.
“Rumah Luh
Sari niki ngih? Niki Pan Sari?”
“Ngih...,
ngih pak, tiang ampun reraman ipun Luh Sari! Punapi pianak tiangé pak?”
“Ngih, tiang
Madé Dharma saking Pol-PP Badung, niki timpal tiange pak Ketut. Niki tiang
polih tugas saking atasan tiangé mangda rauh mariki, ngaturang gatra indik
pianak bapaké, Luh Sari!”
“Ngih pak,
tiang sampun uning, tiang mabalih beritané di TV tuni tengainé!,” Pan Sari
masau sada nguntul lemet.
“Oh, sampun
uningin Bapak ja! Niki wewehin tiang masih akidik gatran duéné. Mangkin okan
paké wénten ring Rumah Sakit Sanglah. Santukan ring kantor Pol-PP pingsan wusan
miyegan, saling tuludang basangné sareng anak lanang sané ajaka ring hotel
nika! Okana tiang nélpon Bapak, nikanga ten wenten telpon kocap jumah driki!”
“Mimih, dewa
ratu...! Suba ulung buin teteh jan kekéné Bapané! Atehin tiang merika pak
trantib, atehin tiang nelokin pianak tiangé! Bapané mai ke Sanglah jani, mai
bapané..!,” Mén Sari ngeling maid-maid liman kurenané.
“Ngih pak,
tiang mula ten ngelah telepon jumah! Laan méméné, laan delokin Luh Sari
ditu...!”
“Ngiring Bapak
lan Mémék tiang antar ka Sanglah,” laut majalan lantas makejang ke Denpasar,
ngojog rumah sakit Sanglah.
Teked di
Sanglah, langsung makejang malaib ngojog ruangan IRD, tepukina Luh Sari enu
masaré, muané seming latig. Ditu lantas matakon Pan Sari tekén Ibu Dokter ané
menangani Luh Sari ditu.
“Bu dokter,
nak punapi pianak tiangé bu? Dados jeg seming latig?”
“Bapak jak
Ibu orangtua Iluh ngih?”
“Inggih Bu
Dokter, tiang sampun reramané. Luh Sari niki pianak tiangé.”
“Kéné Bapa,
Iluh setrés berat ia, mirib ulian lek katibén masalah buka jani. Bes keliwat
setres buina misi maan kena benda tumpul basangné, dadiné ia pendarahan. Jani
ia kaguguran. Sakéwala da sebet, Iluh suba maan penanganan dokter, jani ia suba
luungan. Antosang pang sadar dogén malu.”
“Mimih dewa
ratu, bli panaké kaguguran koné! Panaké beling bli..!”
“Oh kenten
bu dokter, inggih suksma bu dokter antuk wantuannyané.” Pan Sari ngelut kurenané
tur nudupang Mén Sari.
“Ae luh,
mirib ia mandeg. Beneh ja sabilang semengan dingeh beli Iluh ukék-ukék,
ngutah-utah dogén di kamar mandi, kadén beli ia masuk angin. Buina buka nolih
tingkahné ituni ento jeg soléh, nagih rujak, jaja magenepan, kwala daara tuah
abedi-abedik buka nak ngidam. Dong suba mandeg ia...!,” Pan Sari laut negak
mapangsegan laut ngeplakin paa, kitak-kituk sing percaya teken panakné lakar
klinyaran buka kakéto. Ulian pipis ngaé pianakné ulap nyalanin tresna buta.
Satya masih
Pan Sari lan Méméné mélanin panak, jelé melah ulian pianak, kéto papinehné.
Tongosina Luh Sari di ruangan IRD ajak Mémé Bapané kanti semengan sing ja misi
masaré nang aketélan.
“Bapané,
bapané..! Iluh suba bangun ia, suba sadar bli! Mai tingalin...!”
“Cén to méméné?
Cén? Béh toh, Luh, Luh Sari! Inget ajak Bapa Luh?,” gisina limané Luh Sari tekén
Bapané.
Ditu lantas
nadak nyerékcék yéh peningalané Luh Sari tatkala ento. Kasih-asih Luh Sari
ngomong ajak reramané, ngidih pelih baan pelih tindakané, nguluk-nguluk reramané.
“Mémé, Bapa,
ampurayang tiang. Sing bisa ngaba raga, sing nyidaang ngeret indria, bas
kadropon percaya ajak rayuan bos tiangé, baan kaulurin brana. Malahan percaya,
ajaka kemu-mai tiang enyak! Ajaka majelé melah tiang masih enyak. Mapan tiang
janjianga lakar juanga anggona kurenan pak dokteré. Dong lipia kin janji pak
dokter! Hiks..hiks.., Ampura mé, Ampura pa, tiang ulap artha brana. Malahan san
tiang nyak mademenan ajak anak ané suba ngelah kurenan, ngelah pianak. Disubané
tiang nuntut ngoraang dewéké suba beling duang bulan, pak dokter sing nyak
nyuang tiang. Tiang anggona plalianan kin bosé Mé...!,”
Béh, ditu
Luh Sari ngeling sigsigan katimpalin baan ling Mén Sari, lantas kagelut baan mémén
ipuné. Kasian nepukin pianakné buka kéto. Tuah ja Pan Sari gén ané ngidaang
tabah.
“Nah Luh,
sabarin déwéké malu, mirib ené paduman Iluhé buka kéné, nak phala karma adané
kudyang baan madaya?!, mirib ipidan Bapa ngelah pelih ajak anak lén, Luh né
jani kena dadiné. Uli jani lan buin malajah idup, né anggon peplajahan, pang da
Luh ulah percaya ajak rayuan gombal. Patut mani puan pilihin, alih suluré né
beneh, apa pesaja apa mobab anaké ané ngamunyinin Iluh! Dong suba ja, Iluh buka
lacur pangina, lén tenasé macotot, awak sakit majekjek, jit kancuk, disubané mataluh
manuké malaib, padidi i pangina ngencanin taluh. Sebet luhé jani nanang lara
buka kéné. Cara gegendingané, Kasir dadi Kasur, Lacur Pangina! Kar kudyang..???”
-puput-
No comments:
Post a Comment
Wusan simpang, elingang komentarnyane ngih..! Ring colom FB ring sor taler dados. ^_^ sharing geguratane ring ajeng dados taler.